Las - nieporównywalne z niczym piękno, bogactwo przyrodnicze, feeria barw i dźwięków. Jakże przyjemnie jest wybrać się tam na wędrówkę, spacer, przejażdżkę rowerem. Nie zawsze jednak jesteśmy świadomi tego, że korzystając z tego bezcennego daru natury nierzadko wyrządzamy w nim mniejsze lub większe szkody. Aby temu zapobiec, ukuto ideę zrównoważonej turystyki, która wskazuje nam, jak bezpiecznie – i dla lasu i dla nas – korzystać z tego daru, nie czyniąc mu szkody. Stosowanie się do tych reguł jest bardzo ważne, ponieważ oczywistym jest, że chcielibyśmy jak najdłużej cieszyć się tym niezrównanym z niczym pięknem, a także zachować je w pełnej jego krasie dla naszych dzieci, wnuków i kolejnych pokoleń, które po nas nastaną.

Warto odpowiedzieć sobie na pytanie, czym jest turystyka? Wiedzę tę możemy posiąść odwołując się do źródłosłowu tego określenia, który wywodzi się z języka francuskiego i oznacza wycieczkę, podróż kończącą się powrotem do miejsca, w którym się rozpoczęła. Warto dodać, że turystyka nie jest „wynalazkiem" nam współczesnym, ponieważ pierwsze wzmianki o jej uprawianiu pojawiają się już … w Starożytnym Egipcie.

Wiemy już, czym jest turystyka jako taka. Ale dlaczego dąży się, aby była zrównoważoną? Na czym ma polegać owo tajemnicze zrównoważenie? Otóż odpowiedź jest bardzo prosta. Światowa Organizacja Turystyki (WTO) zdefiniowała to pojęcie i w sposób jednoznaczny stwierdziła, że turystyką zrównoważoną nazywać będziemy  rodzaj turystyki, mający na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu turystyki na środowisko naturalne i kulturę lokalną. Jej celem natomiast jest zadbanie o to, aby rozwój przyniósł pozytywne doświadczenie dla społeczności lokalnych, firm turystycznych oraz dla samych turystów, przy maksymalnej ochronie i zachowaniu zasobów przyrodniczych. Mówiąc zwięźlej, rzecz w tym, aby pogodzić ze sobą potrzeby turystów i przyrody w taki sposób, żeby żadna ze stron nie doznała uszczerbku w wyniku tej jakże trudnej kooperacji.

Aby jeszcze bardziej przybliżyć wszystkich ideę zrównoważonej turystyki, czyli powtórzmy: turystyki bezpiecznej dla przyrody, Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2017 Międzynarodowym Rokiem Zrównoważonej Turystyki na Rzecz Rozwoju.

My również staramy się realizować tę ideę. Jest to dla nas bardzo ważne, ponieważ zasoby przyrodnicze znajdujące się na terenie Nadleśnictwa są naprawdę imponujące: 4 obszary Natura 2000, 4 obszary chronionego krajobrazu, 4 użytki ekologiczne, 2 rezerwaty przyrody, kilkadziesiąt pomników przyrody ożywionej i nieożywionej, nie wspominając już o stanowiskach roślin, czy też o zwierzętach objętych ochroną gatunkową. Jak powszechnie wiadomo okolice Sławy są swoistym „zagłębiem turystycznym", do czego przyczynia się spora liczba jezior polodowcowych, w tym największe z nich Jezioro Sławskie, zwane niegdyś „Śląskim Morzem".

Gospodarując na tak ciekawym terenie pod względem topograficznym i przyrodniczym oraz mając na uwadze obowiązujące nas prawo (m.in. Ustawa o lasach) musieliśmy podjąć skuteczne działania, które z jednej strony pozwoliłyby  turystom korzystać z piękna i bogactwa sławskich lasów, z drugiej natomiast chroniłyby te bezcenne zasoby przyrodnicze przed negatywnymi skutkami niekontrolowanego ruchu turystycznego (tzw. antropopresja turystyczna). W celu usystematyzowania ruchu turystycznego (a tym samym ograniczenia szkód w przyrodzie, które on powoduje), wyznaczyliśmy system ścieżek turystycznych, wybudowaliśmy nową infrastrukturę (w tym: ok. 5 km ścieżek rowerowych, wiaty edukacyjne i turystyczne, siłownię na wolnym powietrzy, wieżę widokową, miejsca postojowe dla pojazdów …), zmodernizowaliśmy leśne ścieżki edukacyjne, a także utworzyliśmy multimedialny punkt edukacyjny „Z naturą za pan brat". W naszych działaniach wspomogła nas Unia Europejska, dofinansowując część z tych zadań w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013; część wydatków pokrył także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Mogło by się wydawać, że mamy już w Nadleśnictwie wszystko, co niezbędne do wdrażania i realizowania założeń turystyki zrównoważonej. Otóż nic bardziej błędnego. Turystów wciąż przybywa, w związku z czym i potrzeby rosną. Tak więc postanowiliśmy kontynuować nasze działania – zawnioskowaliśmy ponownie o dofinansowanie zadań związanych z ochroną przyrody, w tym z ograniczaniem niekorzystnie oddziałującej presji turystycznej na obszary cenne przyrodniczo. Zaplanowaliśmy m.in. budowę sztucznych platform lęgowych dla ptaków drapieżnych, wywieszenie budek lęgowych, wyłożenie koszy lęgowych dla kaczek, renaturyzację torfowiska alkalicznego; nie zapomnieliśmy także o turystach, dla których chcielibyśmy wybudować ok. 15-kilometrowy odcinek utwardzonych ścieżek rowerowych, które skierują ruch turystyczny poza obszary Natura 2000.

Czy się nam to uda? Czas pokaże. Trzymajcie za nas kciuki! A tymczasem serdecznie zapraszamy do odwiedzania sławskich lasów.

Autor tekstu: Marek Szeluch